کد مطلب:211341 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:132
امام صادق در ورع و تقوی
اتقوا الله و صونوا دینكم بالورع
از آثار معرفت و خداشناسی ترس و تقوی است و همانطور كه گفتیم این درسی بود كه از جدش حضرت سجاد علیه السلام فراگرفت و همیشه خاضع و خاشع و بیمناك و پارسا بود و با نفس خود در راه خدا سخت به مخالفت برمی خواست و در دین پرهیزكاری سرلوحه برنامه او بود به طوری كه تقوی و پارسائی ملكه راسخه او شده بود.
هر كس در ریاضات شرعیه و حتی غیرشرعیه هم ممارست كند آن عادت ثانوی او می گردد و بر نفس تسلط پیدا می كند و آغاز و انجام سخنش همان وجهه همتش می باشد چنانچه جدش امیرالمؤمنین علیه السلام در مدت خلافت قریب پنج سال همه شب هر كجا بوده خواه در میدان جنگ یا محیط صلح و صفا یا مسجد و بازار هر كجا بود اولین جمله كلامش این بود كه ایها الناس اتقوا الله ای مردم پرهیزكار باشید.
امام صادق علیه السلام هم كه در آن مكتب نشو و نما یافته بود می فرمود ای مردم پرهیزكار باشید و دین خود را به ورع و پارسائی حفظ كنید و بسیار مردم را ترغیب به زهد می كرد می فرمود علیكم بالورع و افاضه می كرد كه من اشد ما فرض علی خلقه ذكر الله كثیرا و لا اعنی سبحان الله والحمدلله و لا اله الا الله و الله اكبر.
فرمود یاد خدا در حرام و حلال و طاعت و مخالفت - عبادت و معصیت راهنما است آدمی را از ارتكاب معاصی و محرمات بازمی دارد و خدا را همیشه در نظر گرفتن انسان را به مخالفت با نفس وامی دارد. یكی از اصحابش پرسید ورع یعنی چه؟
[ صفحه 156]
فقال (ع) الذی یتورع عن محارم الله عزوجل. [1] .
یعنی ورع احتراز از محرمات است كه خداوند به وسیله پیغمبرش معین فرموده است.
پرسیدند معنی این آیه و قدمنا الی ما عملوا من عمل فجعلناه هباءا منثورا (سوره فرقان)؟ چیست فرمود: اما والله ان كانت اعمالهم اشد بیاضا من القباطی ولكن اذا عرض لهم حرام لم یدعوه یعنی اعمال آدمی مانند پارچه های مصری سفید است اما چون به حرام آلوده شد دیگر قابل پذیرفتن نقش و نگاری نیست.
به مفضل بن عمر فرمود: ان قلیل العمل مع التقوی خیر من كثیر بلا تقوی عمل كم آمیخته به پرهیزكاری بهتر از عمل زیاد بدون پارسائی است - پرسیدند مثلا چگونه است فرمود مثل اینكه مردی اطعام بسیار كند و به همسایه ها رسیدگی نماید و حق آنها را حفظ كند ولی مال حرام داخل آن باشد و اضافه كرد كه پیغمبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود هر كس بگوید لا اله الا الله درختی در بهشت برای او می نشانند مردی گفت من درخت بسیار دارم فرمود به شرط آنكه آتش نفرستی كه آنها را بسوزاند.
ورع و پارسائی هم آدمی را به كارهای خیر به شرط صحت عمل وامی دارد كه با پارسائی عمل خیر را حفظ كند و از بین نبرد.
از آثار معرفت و خداشناسی ترس و تقوی است و همانطور كه گفتیم این درسی بود كه از جدش حضرت سجاد علیه السلام فراگرفت و همیشه خاضع و خاشع و بیمناك و پارسا بود و با نفس خود در راه خدا سخت به مخالفت برمی خواست و در دین پرهیزكاری سرلوحه برنامه او بود به طوری كه تقوی و پارسائی ملكه راسخه او شده بود.
هر كس در ریاضات شرعیه و حتی غیرشرعیه هم ممارست كند آن عادت ثانوی او می گردد و بر نفس تسلط پیدا می كند و آغاز و انجام سخنش همان وجهه همتش می باشد چنانچه جدش امیرالمؤمنین علیه السلام در مدت خلافت قریب پنج سال همه شب هر كجا بوده خواه در میدان جنگ یا محیط صلح و صفا یا مسجد و بازار هر كجا بود اولین جمله كلامش این بود كه ایها الناس اتقوا الله ای مردم پرهیزكار باشید.
امام صادق علیه السلام هم كه در آن مكتب نشو و نما یافته بود می فرمود ای مردم پرهیزكار باشید و دین خود را به ورع و پارسائی حفظ كنید و بسیار مردم را ترغیب به زهد می كرد می فرمود علیكم بالورع و افاضه می كرد كه من اشد ما فرض علی خلقه ذكر الله كثیرا و لا اعنی سبحان الله والحمدلله و لا اله الا الله و الله اكبر.
فرمود یاد خدا در حرام و حلال و طاعت و مخالفت - عبادت و معصیت راهنما است آدمی را از ارتكاب معاصی و محرمات بازمی دارد و خدا را همیشه در نظر گرفتن انسان را به مخالفت با نفس وامی دارد. یكی از اصحابش پرسید ورع یعنی چه؟
[ صفحه 156]
فقال (ع) الذی یتورع عن محارم الله عزوجل. [1] .
یعنی ورع احتراز از محرمات است كه خداوند به وسیله پیغمبرش معین فرموده است.
پرسیدند معنی این آیه و قدمنا الی ما عملوا من عمل فجعلناه هباءا منثورا (سوره فرقان)؟ چیست فرمود: اما والله ان كانت اعمالهم اشد بیاضا من القباطی ولكن اذا عرض لهم حرام لم یدعوه یعنی اعمال آدمی مانند پارچه های مصری سفید است اما چون به حرام آلوده شد دیگر قابل پذیرفتن نقش و نگاری نیست.
به مفضل بن عمر فرمود: ان قلیل العمل مع التقوی خیر من كثیر بلا تقوی عمل كم آمیخته به پرهیزكاری بهتر از عمل زیاد بدون پارسائی است - پرسیدند مثلا چگونه است فرمود مثل اینكه مردی اطعام بسیار كند و به همسایه ها رسیدگی نماید و حق آنها را حفظ كند ولی مال حرام داخل آن باشد و اضافه كرد كه پیغمبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود هر كس بگوید لا اله الا الله درختی در بهشت برای او می نشانند مردی گفت من درخت بسیار دارم فرمود به شرط آنكه آتش نفرستی كه آنها را بسوزاند.
ورع و پارسائی هم آدمی را به كارهای خیر به شرط صحت عمل وامی دارد كه با پارسائی عمل خیر را حفظ كند و از بین نبرد.
[1] كتاب كافي باب ورع به نقل الامام الصادق محمدحسين مظفر ص 16.